Klima-aldaketa planetako nazio guztiek aurrez aurre dituzten ingurumen-erronka premiazkoenetako bat da. NBEren Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldeak (IPCC) adierazi duenez, XX. mendearen erdiaz geroztik atmosferan gertatutako berokuntza globala gizakion jardunak eragindakoa da. Azken 150 urteetan, munduko tenperatura 0,8 ºC inguru igo da, eta aurreikusita dago igotzen jarraituko duela. Klimaren aldaketa horiek zuzeneko ondorioak izaten ari dira sektore batzuetan, hala nola nekazaritzan, basogintzan, energiaren ekoizpenean, turismoan eta –oro har- azpiegituretan. Gaur egun, Europako Hegoaldea da klima-aldaketaren zuzeneko ondorioak gehien pairatzen dituzten eskualdeetako bat. Ondorio horien artean, besteak beste, tenperaturaren igoerak, uholdeak eta lehorteak daude.Euskal Autonomia Erkidegoan, berotegi-efektuko gasen isuriek (BEG isuriak), klima-aldaketaren eragileak direnak, % 1eko gorakada izan zuten 2015. urtean, aurreko urtearekin alderatuta. 2005. urteari dagokionez, isuriek % 24 egin dute behera, eta KLIMA2050 Klima-aldaketaren Euskadiko Estrategiaren helburuak lortzeko zehaztutako ibilbidetik baino pixka bat beherago daude. Estrategia horretan, hain zuzen ere, % 40ko murrizketa ezarri da 2030. urterako.
KLIMA-ALDAKETAREN EUSKADIKO ASTEAASTEKLIMA - Klima-aldaketaren Euskadiko Astearen helburu nagusia da herritarren artean zabaltzea klima-aldaketaren kontrako konpromiso pertsonala. Ingurumen Sailak “Ekintza oro, txikia bada ere, garrantzitsua da” leloa abiapuntutzat hartuta sustatutako ekimen honetan denetariko ekintza asko antolatu dira (hitzaldiak, jardunaldiak, tailerrak, bisita teknikoak, ipuin-kontalariak, erakusketak, zinemaldiak), batzuk administrazio publikoen esku eta beste batzuk enpresen esku. Ekintza horien guztien xedea klima-aldaketaren kontrako borroka herritarren eguneroko bizitzan txertatzea da, banakako konpromiso gisa. ASTEKLIMA 2019 Klima-aldaketaren Euskadiko Astearen lehen edizioa 2019an egin zen; orduan, 6.500 pertsonak baino gehiagok parte hartu zuten EAEko 47 udalerritan antolatu ziren 16 ekitalditan. ASTEKLIMA-ren webgunea
Klima-aldaketari Egokitzeko KLIMATEK Proiektuak Deskargatu Eusko Jaurlaritzak, Ingurumen sailaren bitartez, diru-laguntzak eskaintzen ditu klima-aldaketari egokitzera zuzendutako berrikuntza- eta demostrazio-proiektuak garatzeko, “KLIMATEK I+B+G” laguntzen deialdiaren bidez.Laguntza horiek zuzentzen dira bai Teknologiaren Euskal Sareko eragiletzat hartzen diren pertsona juridikoei eta bai industriaren, merkataritzaren edo zerbitzuen arloko jarduerak gauzatzen dituzten erakunde pribatuei.Laguntzetarako deialdi bakoitzean aurkezten diren proposamenek erraz erreplikatu daitezkeen metodologiak eta aplikazio pilotuak definitu behar dituzte, Euskadiko eragile guztiek egunerokoan erabil ditzaketen mapak edo beste produktu batzuk sortu behar dituzte, edo saiakuntza-bankuak identifikatzea eta aukeratzea ahalbidetu behar dute, klima-aldaketaren efektuak epe ertainera monitorizatzeko eta, horren bidez, jarduteko neurri, irizpide eta baldintzak definitzeko.Proposamenak baloratzerakoan, honako hau hartzen da kontuan: klima-aldaketari egokitzearen ikuspuntutik berritzaileak izatea; lan-metodologia; baliabideen egokitasuna; emaitza ukigarri, praktiko eta erreplikagarrietara orientatuta egotea; eta proiektuaren garrantzia KLIMA 2050 Klima-aldaketaren Euskadiko Estrategiaren helburuei begira.
Klima-aldaketaren Pirinioetako Behatokia Bere 2007ko txostenean, NBEren Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldeak mendi-eremuak identifikatu zituen klima-aldaketaren aurrean bereziki sentikorrak diren eremu bezala.2010ean, Pirinioetako Lan Elkarteak (CTP) –Euskadi beraren partaidea da- abian jarri zuen Klima-aldaketaren Pirinioetako Behatokia (OPCC), helburu hauekin: Klima-aldaketak Pirinioetan dituen inpaktuei buruz dagoen ezagutza konpartitzea eta kapitalizatu beharreko ezagutza berria identifikatzea. Naturaguneek klima-aldaketaren aurrean duten kalteberatasuna eta horren inpaktu sozioekonomikoa aztertzea, batez ere tokiko biztanleriari dagokionez. Jarduera ekonomikoen eta natura-inguruneen egokitzapena hobetzeko gomendio eta aholku operatiboak prestatzea, Mendigunearen eta bertako herritarren garapen harmoniatsua sustatuz. OPCCRren lanak gizarteari eta eragile sozioekonomikoei ezagutzera ematea. Pirinioak bistaratzen laguntzea klima-aldaketari buruzko behaketa eta egokitzapenaren arloetan, bai Europan eta bai nazioartean, eta Behatokiaren europar sare bat sortzearen alde egitea. Ihobe sozietate publikoa OPCC proiektuaren 11 bazkideetako bat da, Espainiaren, Frantziaren eta Andorraren arteko lurralde-lankidetzako POCTEFA europar proiektuaren baitan. Gaur egun, OPCC-POCTEFA proiektua bost ekintza nagusiren inguruan dago egituratuta: klima, ura, biodibertsitatea, basoak eta arrisku naturalak. Ihobe sozietate publikoa da proiektuaren burua, eta espainiar alderdia koordinatzen du biodibertsitatearen eremuan.
KAPB ADAPYR proiektuaKAPB ADAPYR proiektuaren helburua (Ihobe 12 erakunde bazkideetako bat da) Pirinioetan klimaren aldaketara egokitzeko jardunbide onen behaketa, kapitalizazioa, transferentzia eta jabetzea da, mugaz gaindiko lankidetzaren testuinguruan. Ekintzak:Behaketa eta ikerketa arloetako lankidetzako lana sendotzea Pirinioen bi aldeetan, klimaren aldaketak Pirinioetan duen eraginaren oinarrizko adierazleak definituta. Pirinioetako Lan Elkartearen Pirinioetako Estrategiaren 1. ardatzean inskribatuko den, eta klimaren aldaketaren arloko gainerako lurralde-estrategiekin bat etorriko den Klimaren Aldaketaren Lehen Estrategia Pirenaikoa egitea. Partaidetza-prozesuen bitartez ezagutza transferitzea, Pirinioetako sektore sozioekonomiko nagusietarako (nekazaritza-artzaintza, turismoa, energia, osasuna) baliagarria den informaziorako eta informazio espezifikoa sortzeko beharra identifikatzeko. Erakunde eskudunekin eta balizko finantzaketa-iturriekin lankidetzan aritzeko formulak bilatzea, epe luzean Pirinioetan klimaren eraginari buruzko behaketei eusteko. Erabakiak hartzen laguntzea eta inplikatutako hainbat eragileri jakinaraztea Pirinioei, lurralde horrek klimaren aldaketa globalaren aurrean dituen berezitasunei eta premiei ikusgaitasun handiagoa ematea.Bazkideak:Pirinioetako Lan Elkartea (CTP); la Estación Experimental de Aula Dei - Agencia Estatal Consejo Superior de Investigaciones Científicas (EEAD-CSIC); Bureau de Recherches Géologiques et Minières (BRGM); FORESPIR; Conservatoire botanique pyrénéen agréé Conservatoire botanique national des Pyrénées et de Midi-Pyrénées; Instituto Pirenaico de Ecología - Agencia Estatal Consejo Superior de Investigaciones Científicas (IPE-CSIC); Centre National de la Recherche Scientifique (CNRS); la Ligue pour la Protection des Oiseaux (LPO); Ingurumenaren Euskal Erakunde Publikoa (IHOBE); Nafarroako Sozietate Publikoa (NASUVINSA); el Servei Meteorologic de Catalunya (SMC); Centre Estudis de la Neu i de la Muntanya de l’Institut d’Estudis Andorrans, (CENMA). Eskualde Garapeneko Europako Funtsak (EGEF) finantzatu du proiektua, % 65ean, Interreg V-A Espainia-Frantzia-Andorra programaren bidez (POCTEFA 2014-2020).
“Change the Change” Klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Konferentzia2019an, Euskadik “Change the Change” (Aldaketa Aldatu) Klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Konferentziaren lehenengo edizioa hartu zuen, Donostian. Zita honek 700 pertsona baino gehiago bildu zituen, alor hauetakoak: enpresa, tokiko administrazioa, unibertsitatea, zentro teknologikoak, ikerketa zentroak, GKEak eta gizarte-erakundeak. Topaketa horren helburua da klima-aldaketaren inguruko eztabaida gidatzea, maila goreneko hizlariekin, eta gure ingurunean jarduteko aukera berriak irekitzea. Konferentziaren antolatzailea Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Saila izan zen, eta laguntzaileak, berriz, Espainiako Gobernuaren Trantsizio Ekologikorako Ministerioa, Gipuzkoako Foru Aldundiaren Ingurumen eta Obra Hidraulikoen departamentua eta Donostiako Udala. Hiru egunetan, berrogeita hamar adituk, munduko klima-aldaketaren alorrean dauden onenetakoek, euren ikuspegi estrategikoa eman zuten gai hauen inguruan: planetaren osasuna, eskualdeen rola, hiri-ingurunea, jasangarritasuna, trantsizio energetikoa, ekonomia, hezkuntza eta emakumeen lidergoa.Zortzi panel tematikoNazio Batuen Erakundearen “Momentum for Change” ekimenaren baitan kokatuta, eta Parisko Akordioekin bat etorriz, Change the Change Klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Konferentziak abangoardiako ikuspegi bat helarazi zuen planetak aurrez aurre duen klima-aldaketaren erronkez, eta alor horretan diferentzia makatzen ari diren ekimenak eman zituen ezagutzera. Change the Change Konferentziako 8 panelek arlo hauek jorratu zituzten: Planetaren osasuna: ekintzarako zientzia. Panel honek klima-aldaketaren ikuspegi zientifikoa jorratu nahi du, erronkak non dauden adieraziz eta erantzunak nola bideratu behar diren azalduz, konbentzimendu batez: ezagutza dela ekintzara bultatzen duena honelako erronka global baten aurrean. Eskualde-ingurunea. Panel honek Klima-aldaketaren aurkako borrokarekin bereziki konprometituta dauden eskualdeetako esperientziak erakutsiko ditu, erronka nagusiei euren lurraldeetan nola aurre egiten dieten erakusteaz batera. Hiriak. Panel hau hirietan jadanik hartzen ari diren neurri eta esperientzien erakusleihoa izango da; tokiz tokiko klima-ekintza erakutsiko du, eta ekintza horiek izan behar dituzten norabide eta lehentasunei buruzko ikuspegia eskainiko du. Jasangarritasuna. Panel honetan aztertuko dira jasangarritasun-politiken nazioarteko aurrerapena, 2030erako Agendaren aplikazioa, klima-aldaketarekin duen inplikazioa, eta etorkizunari begira agertzen diren erronkak. Energia-trantsizioa. Panel honetan, bidezko energia-trantsiziorako kontuan hartu behar diren alderdiak jorratuko dira. Ekonomia. Panel honetan eztabaidatuko diren gaien artean egongo da nola aurre egin erronka ekonomiko globalari banku- eta finantza-sistematik edo aseguruen sektoretik. Hezkuntza, kultura eta gizartea. Klima-aldaketa sektore askotan eragina duen zeharkako erronka bat da, aldaketa sozial eta kulturalak planteatuz. Klima-aldaketak badu eragina nekazaritzan eta basogintzan eta arrantza, elikadura, osasun, segurtasun eta garraioaren sektoreetan, besteak beste, eta erronka berriak planteatzen ditu, alegia, etxebizitza eta hiri-plangintza, kultura, hondakinen kudeaketa edo herritarren kontzientziazioaren ikuspegitik jorratu behar diren erronka berriak. Klima-aldaketaren eraginez gertatuko diren gizarte-aldaketak eta horiei heltzeko modua dira panel honen ardatz nagusiak. Emakumeen lidergoa Emakumez soilik osatutako panel honek klima-aldaketari heltzeko ikuspegia erabat eraldatzen ari diren emakumeen testigantza eta bizipenak emango ditu ezagutzera.“Change the Change” 2019ko Klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Konferentziaren bideoak“Change the Change” 2019ko Klima-aldaketari buruzko Nazioarteko Konferentziaren argazkien albuma
KLIMA2050 Klima-aldaketaren Euskadiko EstrategiaEuskadiko klima-aldaketaren aurkako ekintzak bi ardatz nagusi jorratzen ditu: klima-aldaketa moteltzea eta klima-aldaketari egokitzea. KLIMA2050 Klima-aldaketaren Euskadiko Estrategiak ikuspegi orokor batez planteatzen du klima-aldaketaren ingurumen-erronka; horren arabera, politika sektorial guztiek klima-aldaketaren aldagaia integratu behar dute. Ikuspegi integral horrek esan nahi du Eusko Jaurlaritzako sailek aurreikusten dituzten jardunbideak toki eta eskualde mailan gauzatuko direla, jarduera-sektore guztietan. Estrategiaren baitan aurreikusitako jarduera guztiak bat datoz Europar Batasuna alor horretan egiten ari den ahaleginekin eta planteatuta dituen horizonteekin. Estrategiak 9 helmuga ezarri ditu, eta horien artean honako hauek nabarmentzen dira: Karbono gutxiko energia-eredu baten alde egitea Emisiorik gabeko garraio baterantz aurrera egitea Lurraldearen eta natura-ingurunearen eraginkortasuna eta erresilientzia areagotzea Berrikuntza bultzatzea Hobekuntza eta ezagutzaren transferentzia bultzatzea Helmuga horiek betetzeari begira, 24 jarduera-lerro abiatu dira guztira, besteak beste sektore hauetan: industria, garraioa, energia eta hondakinak. Estrategia honen aplikazioak lortuko du Euskadik % 80 murriztea bere berotegi-efektuko gasen emisioak 2050 urterako, 2005 urteko emisioak erreferentziatzat hartuta. Gainera, energia berriztagarriak garatzeari eta eraginkortasun energetikoko teknologiak orokortzeari esker, aurreikusten da energia- eta industria-sektoreek % 50eko murrizketak lortzea. Halaber, 2050 urterako espero da energia berriztagarrien kontsumoa azkeneko kontsumoaren % 40 izatea. Deskargatu
KLIMA2050 estrategiaren helmugak eta jarduera-lerroak1. Helmuga: karbono gutxiko energia-eredu baten alde egitea Jarduera-lerroak: Eraginkortasun energetikoa hobetzea eta energia-eskaera kudeatzea.Energia berriztagarriak bultzatzea. Eraginkortasun energetikoaren eta energia berriztagarrien arloko irizpidea sustatzea hiri-ingurunean, “zero emisiodun eraikuntzak” lortzearren. 2.Helmuga: Emisiorik gabeko garraio baterantz aurrera egitea Jarduera-lerroak: Intermodalitatea eta BEG emisio txikiagoak dituzten garraiobideak bultzatzea.Petrolioaren eratorrien kontsumoa ordeztea. Garraio-azpiegituretan zaurgarritasun- eta egokitze-irizpideak txertatzea. 3.Helmuga: Lurraldearen eraginkortasuna eta erresilientzia areagotzea Jarduera-lerroak: Klima-aldaketarekiko erresilientea, konpaktua eta erabileran mistoa den hiri-egitura bultzatzea.Lurralde-estrategian zaurgarritasunaren analisia eta klima-aldaketarako egokitzapena txertatzea. 4.Helmuga: Natura-ingurunearen erresilientzia handitzea Jarduera-lerroak: Ekosistema naturalen multifuntzionaltasuna sustatzea prozesu biologiko eta geologikoen erregulatzaile gisa.Klima-aldaketaren aldagaia txertatzea kostaldeko eremuen kudeaketan. 5.Helmuga: Lehen sektorearen erresilientzia handitzea eta haren emisioak murriztea Jarduera-lerroak: Nekazaritza-ekoizpen integratua, ekologikoa, tokikoa eta BEG emisio gutxiagokoa sustatzea.Euskadik karbono-hustuleku gisa duen indarra areagotzea. Lehen sektoreko praktikak eta kudeaketa klima-baldintza berrietara egokitzea. 6.Helmuga: Hiri-hondakinen sorrera murriztea eta zero isurpen lortzea trataerarik gabe Jarduera-lerroak: Hiri-hondakinen sorrera murriztea.Bilketaren eta gaikako bereizketaren ratioak areagotzea eta ondoren berrerabiltzea, birziklatzea eta balorizatzea. 7.Helmuga: Arriskuei aurrea hartzea Jarduera-lerroak: Epe luzera ur-hornidura hainbat erabileratarako bermatzea.Eraikitako ingurunearen eta azpiegitura kritikoen (energia, ura, elikadura, osasuna eta IKTak) erresilientzia bermatzea muturreko gertaeren aurrean. 8.Helmuga: Berrikuntza, hobekuntza eta ezagutzaren transferentzia bultzatzea Jarduera-lerroak: Berrikuntza sustatzea eta ezagutza zientifikoa hobetzea eta transferitzea.Klima-aldaketaren efektuen monitorizazio- eta jarraipen-sistema bat ezartzea. 9.Helmuga: Euskal administrazio publikoa arduratsu, eredu eta erreferente da klima-aldaketaren arloan Jarduera-lerroak: Klima-aldaketaren arloan trebetasunak eta gaitasunak eskuratzeko prestakuntza-jarduerak garatzea.Klima-aldaketaren arloan biztanleak sentsibilizatzea, prestatzea eta informatzea. Zero emisio maila duen administrazio publikoa. Klimaren arloko ekintzarako erakundeen arteko koordinazio mekanismoak finkatzea. Euskadi nazioarteko mailan kokatzea klima-aldaketaren arloan.
Iraunkortasun lokala, Klima aldaketa Gorde 2022/06/30 Iraunkortasun lokala, Klima aldaketa Bermeok Tonpoiko naturagunea berreskuratuko du erabilera publikorako eta klima-aldaketara egokitutako irizpideekin Tonpoiko (Bermeo) naturagunea jada irekita dago erabilera publikorako. Bi urte baino gehiago lan egin ondoren, kostako herriak ingurumen-balio handiko eremua berreskuratu du, Talapeko eta Tonpoiko itsaslabarren artean zabaltzen dena, eta baratzeek, itxiturek eta txabolek degradatutako eta iritsezin bihurtutako eremua berroneratzea lortu da. Ekintza hau LIFE Urban Klima 2050 proiektuaren esparruan egin da, datozen urteetarako Euskadiko klima-ekintzako proiekturik handiena.
Iraunkortasun lokala, Klima aldaketa Gorde Iraunkortasun lokala, Klima aldaketa Euskadik ASTEKLIMA – Klima eta Energiaren Astearen hirugarren edizioa egingo du irailean 2022/06/29
Klima aldaketa Gorde Klima aldaketa Nazio Batuen Klima-aldaketari buruzko Gobernuarteko Taldearen (IPCC) topaketa zientifikoa egin da Bilbon 2022/06/28
Klima aldaketa Gorde Klima aldaketa Euskadi buru duen Regions4 nazioarteko sarea etorkizun erresiliente batera begira dago, non eskualdeek klima-aldaketaren aurkako borroka gidatuko duten 2022/06/16
Green Agreement, Klima aldaketa Gorde Green Agreement, Klima aldaketa Pandemiak % 12ko murrizketa historikoa ekarri zuen Euskadiren 2020ko berotegi-efektuko gasen isurietan 2022/06/13
LIFE Urban Klima 2050 integratua Euskadiren datozen urteetarako klima-ekintzarako proiekturik handiena da. Europar Batasunak onetsia klima-aldaketa arintzeko eta/edo klima-aldaketara moldatzeko LIFE proiektu integratuen arearen barruan, haren helburu nagusia da Klima Aldaketaren aurkako 2050erako Euskal Autonomia Erkidegoko Estrategia (KLIMA 2050) hiri-eskalan zabaltzea. Euskal lurraldea eraldatzen ari da, guztira 40 ekintza garatuz eta proiektua Euskadiko eta Europar Batasuneko beste eremu batzuetan erreplikatu ahal izango da. Ihobe Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saileko Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa da buru, eta bertan 20 erakundek eta entitatek parte hartzen dute. 6 urteko iraupena 2025era arte 19,8 milioi euroko inbertsioa. 20 entitate bazkide. 40 ekintza zehatz.Deskargatu LIFE IP Urban Klima 2050en informazio-dosierra
LIFE IP Urban Klima 2050 proiektuak modu koordinatuan lan egiten duten 20 erakunde biltzen ditu. Ihobek Euskal Autonomia Erkidegoko Klima Aldaketaren Estrategiaren (KLIMA 2050) jarraipena egiteko zeregina du, bai eta eragileen eta administrazioen arteko koordinazioa sustatzea ere hura hedatzeko. Enpresa publiko hau proiektuaren liderra eta koordinatzailea da, eta laguntzaile gisa jarduten du bere ekintza gehienak egiteko. Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen, Jasangarritasun eta Ingurumen Saila –Urdaibai Biosfera Erreserbako Zerbitzuaren eta Portu eta Itsas Gaietako Zuzendaritzaren bitartez– eta Osasun Saila izango dira Eusko Jaurlaritzaren barruan inplikatuta egongo direnak eragileak mobilizatzeko, dagozkien proiektuko ekintzak aurrera eraman ahal izateko. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foru-aldundien presentzia funtsezkoa da klima-aldaketaren arloko politikak inplementatzeko. EAEko 7 udal (Bakio, Bermeo, Bilbo, Donostia, Gernika-Lumo, Vitoria-Gasteiz eta Zarautz) beren udalerrietan klima-aldaketaren arloko ekintzak inplementatzeko lan egiten dute. EEE (Energiaren Euskal Erakundea) eta URA (Uraren Euskal Agentzia) Eskualdeko Agentziak beren jarduera-eremuekin lotutako hainbat ekintzatan parte hartzen dute. 5 teknologia- eta ikerketa-zentrok (Azti, BC3, Neiker, Tecnalia eta Tecnun) laguntza teknologikoa ematen dute hainbat proiektutan, eta emaitzak hitzaldien, argitalpenen eta abarren bidez hedatzen laguntzen dute. Naturklimak, Gipuzkoako klima-aldaketaren Fundazioak, klima-aldaketaren arloko ekintzak ezartzen ditu Gipuzkoako lurraldean.